Wat zijn onze Polytieke Prioriteiten? – uitslag enquete

Het verkiezingsseizoen is weer aangebroken. Politieke partijen strooien kandidatenlijsten en partijprogramma’s rond om ons te verleiden om op 17 maart 2021 op hen te stemmen. Heel veel aandacht krijgt polyamorie nog steeds niet. Hoog tijd dat dat verandert!

We hebben eerder je mening gevraagd over wat voor jou belangrijk dat politiek wordt aangepakt. Hier vind je de resultaten van deze enquête. Daarmee onder de arm gaan we het gesprek aan met partijen en kandidaten.

De stellingen

In december hebben we onze lezers deze stellingen voorgelegd:

• Woningen: Er moeten meer huizen komen voor grotere en andere samenlevingsvormen dan het traditionele gezin van twee volwassenen plus kinderen.
• Hypotheek: Drie of meer mensen moeten samen, tegen dezelfde voorwaarden als twee personen, een hypotheek af kunnen sluiten.
• Belasting: De fiscale regels moeten voor drie of meer partners hetzelfde zijn als die voor twee partners.
• Erfenis: Voor erfenissen moeten voor drie of meer partners dezelfde regels gelden als voor twee partners.
• Pensioen: De pensioenregels moeten voor drie of meer partners hetzelfde zijn als die voor twee partners.
• Kinderen: Drie of meer personen moeten gelijkwaardig de voogdij over kinderen kunnen delen.
• Medische zorg: Alle partners moeten op dezelfde manier betrokken worden bij de medische zorg van hun partner(s).
• Andere regelingen: Andere partner-regelingen voor twee partners, bijvoorbeeld in de CAO voor bedrijven, scholen en kinderdagverblijven, moeten ook gelden voor drie of meer partners.
• Geregistreerd partnerschap: Drie of meer mensen moeten een geregistreerd partnerschap aan kunnen gaan, met dezelfde rechten en plichten als nu gelden voor twee personen.
• Huwelijk: Drie of meer mensen moeten samen kunnen trouwen, met dezelfde rechten en plichten als nu gelden voor twee personen.
• Gelijkberechting LAT: Of partners wel of niet op hetzelfde adres wonen, moet voor de wet geen verschil maken voor de rechten en plichten die je hebt.

Hoe hebben we deze enquête aangepakt?

De 11 stellingen hierboven hebben we in december 2020 online voorgelegd aan actieve of actief geïnteresseerde polyamoristen via onze nieuwsbrief Polyzine en via enkele Facebook groepen. Elke stelling kon beantwoord worden met “Heel erg belangrijk” (10) “Belangrijk” (8), “Niet zo belangrijk, maar prima als dat geregeld wordt” (6), “Geen goed idee, maar ik maak daar geen groot punt van” (5), “Ik ben hier tegen” (1) en “Geen mening/weet niet” (buiten beschouwing gelaten). Die antwoorden zijn verwerkt tot één score per stelling door er het rapportcijfer tussen haakjes aan te koppelen. Dat geeft een gemiddelde rapportcijfer van 1-10 per stellenn. Verder kon elke deelnemer opmerkingen plaatsen aan het einde van de vragenlijst.

De antwoorden – in het kort

Deze grafiek vat de rapportcijfers (1-10) per stelling samen.

Ons vallen een paar dingen op:

• Gemiddeld genomen zijn alle stellingen “belangrijk”. Hoognodig dat er wat gebeurt dus!
• Het verschil tussen de stelling is niet heel groot. De laagste score (woningen) is 7,4; de hoogste (geregistreerd partnerschap) is 8,7.
• Het geregistreerd partnerschap scoort hoger dan alle andere stellingen, terwijl de meer praktisch gerichte punten 1-8 allemaal min of meer vanzelf geregeld zouden zijn bij een geregistreerd partnerschap en die scoren lager. Kennelijk geeft de symbolische betekenis van de registratie van een partnerschap nog een flinke meerwaarde bovenop de praktische aspecten.
• Ondanks dat rond hypotheken en de medezeggenschap rond medische zorg er in de praktijk al best wat mogelijk voor meer dan twee partners (zie ook de details hier beneden), is er nog steeds behoefte meer beleid hiervoor.
• Naast het invoeren van geregistreerd partnerschap en de versterking van de praktijk rond hypotheek en medische zorg, is er het meest behoeft aan goede regeling rond de voogdij van kinderen.

De antwoorden – in detail

Woningen

Er moeten meer huizen komen voor grotere en andere samenlevingsvormen dan het traditionele gezin van twee volwassenen plus kinderen.

Deze stelling scoort het laagst, maar nog altijd voor 57% (heel erg) belangrijk.

Opmerkingen van deelnemers
“Huurrecht is volgens mij problematisch voor polyamoristen. Ik was dit jaar dingen aan het uitzoeken rond onderhuur, en dat kan niet met z’n drieën in Amsterdam.”

“In suites van hotels moet het ook mogelijk worden gemaakt om voor 3 personen te reserveren.”

Hypotheek

Drie of meer mensen moeten samen, tegen dezelfde voorwaarden als twee personen, een hypotheek af kunnen sluiten.

Met meer dan twee personen af kunnen sluiten van een hypotheek is voor 83% (heel erg) belangrijk. Bij een paar banken kan dit al wel. Fiscaal is dat echter nog niet goed geregeld.
Opmerkingen van deelnemers
“Het is al mogelijk om voor meerdere personen een hypotheek af te sluiten.”

Belastingen

De fiscale regels moeten voor drie of meer partners hetzelfde zijn als die voor twee partners.

Deze stelling roept nogal wat discussie op. Er zijn immers twee oplossingsrichtingen: 1) behandel een meertal hetzelfde als een koppel, of 2) hef het belastingvoordeel voor een koppel op, en dan worden meertallen óók hetzelfde behandeld. Dat laatste drukte een deelnemer zo uit: “Het (belasting)voordeel dat je als gehuwden hebt is van de zotten; ik pleit voor custom verbindingscontracten voor iedereen die zich met elkaar wil verbinden (geliefden x …, vrienden, huisgenoten, …). Als mensen daarbinnen voor een traditionele huwelijksvorm kiezen, goed voor hen.”

Erfenis

Voor erfenissen moeten voor drie of meer partners dezelfde regels gelden als voor twee partners.

Het erfrecht is op een wat ingewikkelde manier gekoppeld met de stelling rond LAT-relaties. Alleen samenwonende partners hebben recht op lagere successierechten. De stelling is onafhankelijk daarvan geformuleerd, maar de praktijk kan er wel mee verbonden zijn.

Pensioen

De pensioenregels moeten voor drie of meer partners hetzelfde zijn als die voor twee partners.

Kinderen & voogdij

Drie of meer personen moeten gelijkwaardig de voogdij over kinderen kunnen delen.

De emoties over dit onderwerp lopen hoger op. Het raakt ook aan vergelijkbare wensen vanuit de LHBTI+ hoek, waar meerouder situaties ook heel gewoon zijn. Bij de vorige kabinetsformatie is het rapport van de Staatscommissie Herijking ouderschap “Kind en ouders in de 21ste eeuw” dat hierin voorzag in een la verdwenen. Wellicht kan dat, mede met hulp van deze enquête, er weer uit gehaald worden.

Opmerkingen van deelnemers
“Adoptie is min of meer genoemd onder “kinderen”, maar mag wat mij betreft nog wel even met naam en toenaam genoemd worden.”

“Topprioriteit zijn de rechten in geval van kinderen.”

Medische zorg

Alle partners moeten op dezelfde manier betrokken worden bij de medische zorg van hun partner(s).

Ook deze stelling scoort hoog, ondanks dat er in de praktijk niet per se veel wettelijke beperkingen zijn, iets waar een deelnemer ook op wees: “Een wettelijke regeling heeft niet veel zin. Dit is altijd in overleg met patiënt en medisch personeel.”

Andere regelingen

Andere partner-regelingen voor twee partners, bijvoorbeeld in de CAO voor bedrijven, scholen en kinderdagverblijven, moeten ook gelden voor drie of meer partners.

Geregistreerd partnerschap

Drie of meer mensen moeten een geregistreerd partnerschap aan kunnen gaan, met dezelfde rechten en plichten als nu gelden voor twee personen.

Deze stelling scoort hoger dan alle andere. Dat is opvallend omdat vorige, de meer praktisch gerichte punten, allemaal min of meer vanzelf geregeld zouden zijn bij een geregistreerd partnerschap en die stellingen scoren lager. Kennelijk geeft de symbolische betekenis van de registratie van een partnerschap nog een flinke meerwaarde bovenop de praktische aspecten.

Huwelijk

Drie of meer mensen moeten samen kunnen trouwen, met dezelfde rechten en plichten als nu gelden voor twee personen.

Het huwelijk is duidelijk minder populair dan het geregistreerd partnerschap, en kent ook groter aantal tegenstanders. De boodschap lijkt duidelijk: regel eerst een geregistreerd partnerschap. Dit lijkt ook logisch, omdat veruit de meeste andere landen een meerpersoons huwelijk ook niet erkennen.

Opmerkingen van deelnemers
“In ieder geval niet het illegaal hebben om te trouwen buiten de wet om met meer dan één persoon.”

Samenleven op afstand

Of partners wel of niet op hetzelfde adres wonen, moet voor de wet geen verschil maken voor de rechten en plichten die je hebt.

Deze stelling kent veel voorstanders, maar ook tegenstanders. Wellicht was het achter verstandiger geweest om expliciet te maken dat dit geen verplichting is, maar een keuze. Wellicht is een combinatie met een geregistreerd partnerschap bealngrijk. Een deelnemer drukt als volgt uit: “Met sommige partners zou ik dat eventueel wel willen, maar ik zou niet willen dat dat altijd geldt.”

Algemene opmerkingen van deelnemers

Een greep uit opmerkingen die niet direct gekoppeld zijn aan een stelling:

“Soms ben ik wel voorstander, maar vind ik niet dat de overheid verantwoordelijk zou moeten zijn. Uit de vraagstelling blijkt dat de libertarische optie (piepkleine overheid) niet wordt meegenomen als optie. Daarmee kom je automatisch bij de links-progressieve partijen uit. Nee bedankt.”

Allemaal heel erg belangrijke onderwerpen!

De nadruk ligt bij de meeste stellingen erg op partners, maar ik vind het zelf beter als het algemener verwoord is, zodat het ook over bijvoorbeeld vrienden kan gaan.

“Het beeld van het kerngezin van vader-moeder met kinderen is altijd al een illusie (of construct uit de vijftiger jaren) geweest. Het is voor politieke partijen belangrijk te erkennen dat de meerderheid van de mensen in andere verbanden leeft en dat dat goed werkt en vaak zelfs meerwaarde heeft. Het gaat mij dus niet alleen om concrete programmapunten, maar ook naar een algemene visie op samenlevingsverbanden en manieren om relaties vorm te geven…”

“Ik weet niet of het veel speelt, maar misschien, naast de gelijke behandeling wettelijk, ook bescherming tegen discriminatie tegen mensen in meervoudige relaties vanwege hun relatievoorkeuren?”

“Voorlichting over relatievormen (zoals LAT, non-monogaam) geven op scholen is belangrijk, de jongeren van nu zijn de beleidsmakers van de toekomst!! (en ook de polyamoristen van de toekomst)”

“De enquête is erg 1-dimensionaal. De onderwerpen zijn niet simpel en van zeer veel kanten te bediscussiëren, er zijn volgens mij geen simpele antwoorden. Het zou natuurlijk fijn zijn als er wat meer oog komt voor polyamorie, maar wat mij betreft in verhouding met het aantal mensen dat het betreft.”

“In het diversiteit debat gaat het vooral over gender en valt Poly buiten de boot. Het debat moet poly-inclusief worden.”

Volgende stappen

Deze stellingen leggen we voor aan de politieke partijen en we gaan zoveel mogelijk interviews houden met kandidaten. Daarin voelen we hen, aan de hand van deze stellingen, aan de tand over de zaken die voor ons, polyamoristen, belangrijk zijn.

De interviews zullen we uiteraard publiceren op deze site. De antwoorden van de partijen en kandidaten verwerken we in een stemoverzicht, zodat je straks snel kunt zien welke partij en welke kandidaat de belangen van polyamoristen zo goed mogelijk zullen gaan verdedigen. Zo kunnen we polyvriendelijke partijen een steuntje in de rug geven en misschien zelfs kandidaten met voorkeurstemmen in de Tweede Kamer helpen.