Josephine Baker is bekend als een spannende danseres uit de eerste helft van de vorige eeuw. Zij heeft verschillende relaties en verhoudingen naast elkaar, met mannen en met vrouwen. Minder bekend is dat zij zich hard heeft gemaakt voor de burgerrechten van mensen van kleur.
Josephine Baker wordt geboren in 1906 in Missouri, als dochter van een wasvrouw en een muzikant. Als het oudste kind uit een arme zwarte familie, moet ze op zevenjarige leeftijd gaan werken om geld binnen te brengen. Haar jeugd en jonge jaren zijn een strijd om te overleven, in een maatschappij die hard is voor mensen die niet blank zijn. Er is sprake van lynchpartijen. Zwarte mensen moeten op straat opzij gaan als er een blanke aankomt.
Josephine woont en werkt in gezinnen als dienstmeisje terwijl ze zelf eigenlijk nog een kind is. Waarbij ze oppast op jonge baby’s en door hun ouders geïnstrueerd wordt om die ‘vooral niet te zoenen’, omdat ze zwart is. Josephine slaapt niet in het huis, maar bij de honden. Ze wordt geconfronteerd met racisme, maar dat zal haar niet klein krijgen.
Op 13-jarige leeftijd loopt ze weg. Josephine is een tijd lang dakloos. Om aan geld te komen maakt ze danspasjes. Als puber van 15 treedt Josephine op als revue meisje in Saint Louis. Vervolgens gaat ze naar New York, om op Broadway door te breken. Van daaruit start ze een loopbaan die haar brengt tot in Europa en Zuid Amerika. In Parijs is ze te zien de in “la revue nègre”, gevolgd door optredens in de beroemde Folies Bergere. Al snel wordt ze een favoriet van de Fransen.
Josephine staat half naakt op het podium en wordt beroemd en geroemd vanwege haar erotische creatieve manier van dansen. Ze steekt de draak met stereotypen. Haar meest bekende kostuum is een riem van bananen, zonder iets anders. Baker, die bekend staat als “The Black Venus”, weet het publiek te fascineren. Zij ontwikkelt zich tegelijkertijd als filmster en zangeres. Haar veroveringen van mannen zijn ook legendarisch. Haar meest bekende muziekhit, “J’ai deux amours”, wordt opgenomen in 1931. Ze zegt: “ik heb twee grote liefdes: mijn land en Parijs”. De song wordt haar herkenningslied.
Josephine en William
Als 15-jarige trouwt Josephine William Howard Baker. Hij is de zoon van een vooraanstaande zwarte restauranthouder uit Philadelphia. Ze stapte snel uit dit huwelijk – zonder een scheiding aan te gaan – maar ze houdt haar achternaam. Voor de rest van haar leven zal ze bekend staan als Josephine Baker.
Josephine en Jean
In 1937 heeft ze een huwelijk met de Fransman Jean Lion, dat na een jaar ontbonden wordt. Door dit huwelijk krijgt Josephine de Franse nationaliteit. Ze vestigt zich definitief in Frankrijk
Josepine en Joe
Haar langste huwelijk is met Joe Bouillon, van 1947 tot 1957. Hij is orkestleider, blank en homoseksueel en leidt een Franse jazz band. Op papier duurt het huwelijk tot haar dood.
Met Joe heeft ze op een gegeven moment een groot gezin. Josephine heeft een miskraam gehad waarbij haar baarmoeder verwijderd wordt. Ze kan zelf geen kinderen krijgen, maar adopteert 12 kinderen. Die zijn uit alle delen van de wereld afkomstig. Haar kinderen worden daarom wel de regenboogkinderen (la tribu arc-en-ciel) genoemd. Deze kinderen haalt ze uit alle delen van de wereld, van Japan, Ivoorkust, Algerije, Skandinavië, en voedt hen multiraciaal en multicultureel op. Zo wil ze laten zien dat mensen van verschillende achtergronden elkaar kunnen liefhebben en samen kunne leven.
Josephine heeft een sterk idealistische kant. Ze is fel voor gelijke burgerrechten van blanke en zwarte Amerikanen. Als ze in Amerika is, eist ze dat ok zwarte mensen haar voorstellingen kunnen bezoeken. Zelf wordt ze niet bediend op de plekken waar ze optreedt, omdat ze zwart is. In 1963 loopt Josephine mee in de March on Washinton, voor de burgerrechtenbeweging. Ze is er de enige vrouwelijke spreker. Na de moord op Martin Luther King krijgt ze het verzoek om hem te vervangen. Josephine weigert, omdat ze haar kinderen te jong vindt om hun moeder te verliezen.
Josephine en Robert
Met Robert Brady trouwt ze in 1973 en dit huwelijk duurt tot het sterfjaar van Josephine, in 1975.
Relaties met vrouwen
Wat Josephine verborgen houdt voor haar bewonderend publiek zijn haar vele seksuele betrekkingen met vrouwen. Vanaf haar jeugd tot het einde van haar leven. Enkele bekende lesbische geliefden zijn Clara Smith, een zwarte blues zangeres die Baker haar eerste job bezorgt als danseresje. In Europa haar mede Afro-Amerikaanse emigrante Bricktop (Ada Smith). Verder de Franse romanschrijfster Colette en de Mexicaanse artieste Frida Kahlo.
Tijdens een voorstelling “Rêve d’Égypte,” bij de Moulin Rouge, deelt Colette op het toneel een innige kus met Josephine, waardoor er een schandaal ontstaat en Colette wordt verbannen uit het beroemde cabaret.
Epiloog
Het leven van Josephine blijft ups en downs vertonen. In de Tweede Wereldoorlog doet ze verzetswerk, waarvoor ze later onderscheiden wordt. Ze verstopt Joodse mensen en wapens in haar huis in de Dordogne. Vanwege haar beroemdheid is ze overal welkom en kan ze vrij reizen. Josephine smokkelt microfilms over de locatie van pantserwagens naar Londen en deze helpen generaal De Gaulle later in de oorlog.
Aan het eind van de jaren zestig heeft Josephine grote financiële problemen. Haar vriendin Grace Kelly, die prinses van Monaco is geworden, helpt haar aan nieuwe optredens, waardoor haar ster weer gaat fonkelen. Ook Brigitte Bardot komt voor haar op, als ze in financiële problemen belandt en haar kasteel moet opdoeken. Als haar regenbooggezin opgroeit tot pubers, moet Josephine hen op andere plekken onderbrengen omdat zij de zorg niet meer aankan. Wat blijft is haar talent om te entertainen.
In 1975 wordt Josephine vier dagen na de opening van een succesvolle première van een nieuwe revue, dood in bed aangetroffen. Ze heeft een hersenbloeding gehad. Haar begrafenisplechtigheid is in Parijs. Meer dan 20.000 mensen nemen er afscheid van haar. Maar ze wordt uiteindelijk begraven in Monaco.
De regenboogkinderen komen uiteindelijk goed terecht en blijven contact met elkaar houden, met de herinnering aan een bijzondere jeugd. Waarin zij van hun moeder geleerd hebben om over verschillen heen te kijken en te ervaren wat liefde is.
Bronnen:
www.imdb.com/name/nm0001927/bio
Wikipedia
Geef een reactie