Een dier dat niet mag ontbreken in de serie PolyBeest: de bonobo.
In onze cultuur is er de neiging om idealen over heteroseksuele monogamie bij dieren neer te leggen. Maar zijn dieren wel zo mono en hetero als wij denken? In deze rubriek volgen we het wel en wee van dieren die met hun liefdesleven buiten de lijntjes kleuren. Errug voor de hand liggend: we gaan op bezoek bij de bonobo. Een aap die dichter bij ons staat dan we denken.
De bonobo is een mensaap, die samen met de chimpasee van alle levende diersoorten het dichtst bij de mens staat. Onze genen zijn bijna identiek aan die van de bonobo.
De bonobo en de chimpansee zijn allebei aftakkingen van een gemeenschappelijke aapachtige voorouder van de mens. Anders dan de chimpansee is de bonoo vredelievend. Hij kan wel vechten, maar doet dat vergeleken met de chimp relatief weinig. Bonobo’s leven liever vreedzaam met elkaar.
Het is een matriarchale samenleving. Vrouwtjes staan het hoogst in de rangorde. Oorzaak hiervoor is dat bij een gevecht tussen een vrouwtje en een mannetje de andere vrouwtjes te hulp schieten. Deze sisterhood heeft voordelen!
Bonobo’s leven in het woud. Ze zoeken in wisselende groepjes naar voedsel. De gemeenschappen bestaan uit 25 tot 100 dieren. Mannetjes blijven hun hele leven bij de groep; vrouwtjes gaan op avontuur. Zij trekken weg als ze de vruchtbare leeftijd bereiken. Op jacht naar een andere stam en nieuwe vrijers. Fris bloed voor de genen!
De bonobo is een heel seksueel actief wezen. Net als de mens is het een dier dat ook aan seks doet voor plezier. Dus niet alleen als primitieve paringsdrift die leidt tot voortplanting. Bonobo’s doen het vaak en veel en met velen. Ze hebben heteroseks en homoseks. Eigenlijk wel alle soorten seks. De bonobo is in mensentaal panseksueel.
https://youtu.be/ePj7bvK4THQ
Zo komt het voor dat twee vrouwtjes met veel plezier hun geslachtsdelen tegen elkaar aanwrijven. Ook seksueel gedrag tussen mannetjes en met nog niet geslachtsrijpe jongen komt voor. Er is oraal-genitaal en manueel-genitaal contact en masturbatie te zien bij bonobo’s.
Seksueel gedrag wordt gebruikt om vrede te stichten. Het verlaagt de spanningen binnen de groep. Ruzies worden voorkomen of opgelost door seks. En met seks smeden de bonobo’s vriendschappen. Make love, not war! In dit opzicht onderscheiden ze zich van de chimpansees die meer op basis van machtspositie handelen en waarbij seks afgedwongen wordt door apen hoger in de rangorde.
Een filmpje over de bonobo en het geweldige voorbeeld dat deze diersoort voor ons is, vind je hier:
Susan Block is een bonobo activist, sekstherapeut en auteur van een boek over bonobo’s. Zij is geinspireerd door de leefwijze van de bonobo’s. Ze heeft hier een filosofie op ontwikkeld onder de noemer ‘ethisch hedonisme’ en ‘peace through pleasure’.
Dit is háár verhaal, over wat we van bonobo’s kunnen leren.
Interessant feitje: begin 2018 kreeg de Leidse psycholoog Mariska Kret een subsidie van de Templeton World Charity Foundation. Daarmee onderzoekt ze hoe goed mensen samenwerken in vergelijking met bonobo’s en chimpansees. Wij zien onszelf graag als sociale wezens die goed zijn in samenwerken. Het onderzoek van Frans de Waal laat zien we dat dieren vaak slimmer zijn dan we denken. Uit onderzoek bij de bonobo’s in Apenheul blijkt dat deze apen empathisch zijn. Ze herkennen de emoties van hun soortgenoten en houden hier rekening mee. Het is mogelijk dat zal blijken dat bonobo’s ons voorbijstreven in sociale intelligentie. Wie weet wat we van de bonobo’s nog kunnen leren…
Bronnen en verder lezen
Wikipedia
Frans de Waal, De bonobo en de tien geboden, 2015
Frans de Waal, The Bonobo and the Atheist, 2013
Wijnand Libbenga, Mensen zoals de bonobo’s en chimpansees, 2015
Susan Bock, The Bonobo Way, 2014
Geef een reactie